Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Zorunlu Deprem Sigortası (DASK) Nedir ve Neden Önemlidir?
Zorunlu Deprem Sigortası (DASK), depremin konutlarda yol açabileceği maddi zararları belirli limitler dahilinde teminat altına alan bir sigorta türüdür. Zorunlu Deprem Sigortası (DASK), depremin konutlarda yol açabileceği maddi zararları belirli limitler dahilinde teminat altına alan bir sigorta türüdür. Bu sigorta, deprem sonucunda oluşan yangın, infilak, toprak kayması ve tsunami gibi ikincil afetlerin yol açabileceği zararları da kapsamaktadır. 2000 yılında kurulan Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) tarafından yürütülen bu sistem, depremin etkilerini en aza indirmek ve toplumda güvence bilincini artırmak amacıyla hayata geçirilmiştir
DASK’ın Kuruluş Amacı ve Hedefleri
DASK, “Deprem geçecek, hayat devam edecek” anlayışıyla vatandaşların deprem sonrasında maddi kayıplarını hızla telafi ederek, yaşamlarını normale döndürebilmelerini amaçlar. Deprem sonucunda hasar gören binaların onarılması veya yeniden yapılması için gerekli finansal desteği sağlarken aynı zamanda sosyal dayanışma bilincini yaygınlaştırmayı hedefler.
Temel amaçları şunlardır:
- Bütün konutların uygun maliyetlerle depreme karşı sigortalanmasını sağlamak.
- Deprem hasarlarının yükünü uluslararası reasürans ve sermaye piyasalarına dağıtarak devlet üzerindeki mali yükü hafifletmek.
- Sağlıklı yapılaşmayı teşvik etmek.
- Deprem zararları için uzun vadeli bir finansal kaynak oluşturmak.
- Toplumda sigorta bilincini artırarak sosyal dayanışma kültürünü geliştirmek.
Kurulduğu tarihten bu yana, sigortalanma oranını artırmak için sigorta şirketleri, acenteler ve banka şubeleri gibi geniş bir dağıtım ağı oluşturmuş ve düşük prim maliyetleriyle herkesin bu sigortadan yararlanmasını kolaylaştırmıştır.
DASK’ın Önemi
Türkiye, fay hatlarıyla örülü bir coğgrafyada bulunması nedeniyle sıkça deprem riskiyle karşı karşıya kalmaktadır. 1999 yılında Gölcük’te yaşanan ve büyük can ve mal kaybına yol açan deprem, Zorunlu Deprem Sigortası’nın önemini gözler önüne sermiştir. DASK, hem bireylerin konutlarını hem de toplumun genelini koruma altına alarak maddi zararları azaltma noktasında büyük rol oynar.
Ayrıca, DASK ile oluşturulan teminat havuzu sayesinde bir bölgede meydana gelen depremde zarar görenlerin tazminatları karşılanırken, toplumsal dayanışma mekanizması da desteklenir. Bu havuz, depremden etkilenmeyen bölgelerin de katkısıyla şeffaf ve etkin bir şekilde yönetilir.
DASK ve Sosyal Sorumluluk
DASK, yalnızca bireysel düzeyde güvence sağlamakla kalmaz, aynı zamanda kamuoyunu bilinçlendirme çalışmalarıyla toplumun depreme karşı hazırlıklı olmasına katkıda bulunur. Deprem sonrası ihtiyaç duyulan finansmanın sağlanması, ulusal dayanışma bilincinin artırılması ve sigortalılık oranlarının yükseltilmesi DASK’ın öncelikli sorumluluklarındandır.
Deprem gerçeğiyle yaşamak zorunda olduğumuz bir ülkede, Zorunlu Deprem Sigortası sadece bireysel bir güvence değil, aynı zamanda toplumsal dayanışmanın önemli bir aracıdır. Bu sigortayı yaptırmak hem bireysel hem de toplumsal refah için vazgeçilmezdir.
DASK Poliçesi Nedir ve Kapsamı
Bir sigorta sözleşmesinin koşullarını içeren belge, poliçe olarak adlandırılır. DASK Poliçesi ise Zorunlu Deprem Sigortası’nın koşullarını içeren, sigortalı ile sigortacı arasındaki sözleşmenin yazılı delilidir. Bu poliçe, sigortanın tarafları, konusu, sigorta bedeli, prim tutarı, düzenlenme tarihi gibi temel bilgileri barındırır.
DASK poliçesi, sigorta şirketleri aracılığıyla düzenlenen bir belgedir ve teminat tutarı ile bitiş tarihi gibi detayları içerir. Poliçe kapsamında, depremden kaynaklanan şu zararlar teminat altına alınır:
- Deprem nedeniyle meydana gelen bina hasarları,
- Depremden kaynaklanan yangın, infilak, toprak kayması ve tsunami zararları,
- Kısmi hasarlı ya da oturulamaz hale gelen binaların onarım maliyetleri.
Sigorta, konutun kısmi hasarı ya da oturulamaz duruma gelmesi gibi durumlarda zararı tazmin ederek yaşamın normale dönmesini amaçlar. DASK poliçesi, sigorta yaptırdığınız acente tarafından düzenlenip size iletilir. Ancak poliçeniz fiziki olarak elinizde bulunmuyorsa ya da kaybettiyseniz, adres kodunuzu kullanarak basit bir sorgulama işlemiyle poliçenize ulaşabilir ve detayları hakkında bilgi edinebilirsiniz.
DASK poliçesi, deprem sonrası bireylerin maddi zararlarını karşılamayı amaçlamakla birlikte, toplumda sigorta bilincinin artırılması ve dayanıklı yapılaşmanın teşvik edilmesi açısından da büyük önem taşır.
Zorunlu Deprem Sigortası Teminat Kapsamı
DASK, Zorunlu Deprem Sigortası ile depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, poliçenizde belirtilmiş limitler dahilinde nakit olarak karşılar.
Binanız tamamen ya da kısmi olarak zarar görmüş olsa da teminat altındadır.
Aşağıda belirtilen bina bölümleri, bir arada ya da ayrı ayrı teminat kapsamındadır:
- Temeller
- Ana duvarlar
- Bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar
- Bahçe duvarları
- İstinat duvarları
- Tavan ve tabanlar
- Merdivenler
- Asansörler
- Sahanlıklar
- Koridorlar
- Çatılar
- Bacalar
- Yapının yukarıdakilerle benzer nitelikteki tamamlayıcı bölümleri
Teminat Kapsamı Dışındaki Durumlar
Zorunlu Deprem Sigortası, binanızdaki deprem ve depremden kaynaklanan maddi hasarları karşılar.
Aşağıdaki durumlarda oluşan zararlarınız teminat kapsamı dışındadır:
- Enkaz kaldırma masrafları
- Kar kaybı
- İş durması
- Kira mahrumiyeti
- Alternatif ikametgah ve işyeri masrafları
- Mali sorumluluklar ve benzeri başkaca ileri sürülebilecek diğer bütün dolaylı zararlar
- Her türlü taşınır mal, eşya ve benzerleri
- Tüm bedeni zararlar ve vefat
- Manevi tazminat talepleri
- Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami veya yer kaymasının dışında kalan hasarlar
- Depremden bağımsız olarak, binanın kendi kusurlu yapısı nedeniyle zamanla oluşmuş zararlar
Bu özelliklerdeki hasarlar için, Zorunlu Deprem Sigortası’na ek olarak yaptıracağınız farklı konut sigortalarını tercih edebilirsiniz.
Depremde Hasar Gören Evler İçin Başvuru Yeri ve Süreci
Deprem sonrasında hasar gören evler ve konutlar için başvurulması gereken ilk yer Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’dır. Konutunuzun hasar gördüğünü düşünüyorsanız, bakanlığa başvurarak, müdürlük yetkilileri tarafından üç aşamalı bir hasar tespit çalışmasının yapılmasını sağlayabilirsiniz:
- Afet Etkisi Belirleme (Ön Tespit)
- Kesin Hasar Tespiti
- İtiraz Hasar Tespiti
Bakanlık tarafından gerçekleştirilen hasar tespit çalışmalarının ardından, konutun ciddi şekilde hasar gördüğü belirlenirse, yapıya kesinlikle girilmemelidir. Depremler sonrası artçı sarsıntılar ve yapıdaki ağır hasar nedeniyle çökme riski artar, bu nedenle bu tür yapılara giriş yapmak son derece tehlikeli olabilir.
Hasar tespit başvuruları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na yapılırken, DASK sigortası bulunan konut sahiplerinin zarar tazmini için Doğal Afet Sigortaları Kurumu’na (DASK) başvurması gerekmektedir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın hasar tespit başvuruları e-Devlet üzerinden yapılabilir.
DASK Sigortası Yaptırılabilir Mi?
Deprem sonrası belirli durumlar altında DASK sigortası yaptırılabilir. Hafif hasarlı yapılar için sigorta, sigortalının beyanı doğrultusunda yapılır. Orta derecede hasarlı yapılar için ise bakanlık tarafından “oturulabilir” izni verilmişse DASK sigortası yaptırılabilir.
DASK Hasar Başvurusu Nasıl Yapılır?
Deprem sonrasında yapılan hasar tespitlerinin ardından, DASK hasar başvurusu için üç farklı yöntem bulunmaktadır:
- ALO 125 Zorunlu Deprem Sigortası Destek Hattı’nı arayarak başvuru yapmak.
- www.dask.gov.tr web sitesini ziyaret ederek başvuru yapmak.
- e-Devlet üzerinden ilgili adımları takip ederek başvuru yapmak.
Hasar başvurusu sırasında, poliçe numarası, T.C. kimlik numarası, telefon numarası ve depremde hasar gören konuta ilişkin bilgiler sisteme tanımlanmalı veya yetkili kişiye iletilmelidir. İhbarınız sonrasında, bir hasar dosyası oluşturulur ve dosya numarası SMS ile tarafınıza bildirilir.
DASK Sigortası Oluşan Hasarın Ne Kadarını Karşılar?
Deprem sonrası oluşan zararın ne kadarının DASK sigortası tarafından karşılanacağı, sigorta edilen konutun metrekare bedeli ve toplam metrekare sayısının çarpılmasıyla hesaplanır. Ödenecek toplam tutar, 2024 yılı için belirlenen 1.272.000 TL olan azami teminat tutarını aşamaz. Eğer hasarın tutarı bu teminatı geçiyorsa, aşan kısmı konut sigortası tarafından karşılanır, ancak bu durumda sigortalının ek teminat alması gerekebilir.
2024 Yılı Teminat Tutarı ve Metrekare Bedelleri
DASK, her yıl inşaat maliyetlerine göre belirlediği teminat tutarını günceller. 2024 yılı için bu tutar 1.272.000 TL olarak belirlenmiştir.
Yıkılan binanın yeniden inşa edilmesi durumunda, maliyet DASK’ın teminat tutarını aşarsa, sigortalı ek teminat almak için istekte bulunabilir. Ancak bu ek teminat yalnızca özel sigorta şirketlerinden konut sigortası yaptıranlar için geçerlidir.
Her yıl, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yayımlanan konut metrekare bedelleri dikkate alınarak sigorta bedeli hesaplanır. 2024 yılı için bu bedeller:
- Betonarme yapılar için 6.000 TL/metrekare,
- Diğer yapı türleri için 4.000 TL/metrekare olarak belirlenmiştir.
Örneğin, 100 metrekarelik bir betonarme konutun sigorta bedeli şu şekilde hesaplanır:
6.000 TL x 100 metrekare = 600.000 TL.
Bu durumda, 100 metrekarelik betonarme bir konutun DASK sigorta bedeli 600.000 TL olacaktır.
DASK (ZORUNLU DEPREM SİGORTASI) HAKKINDA SIK SORULAN SORULAR
Zorunlu Deprem Sigortası Nasıl Yaptırılır?
Zorunlu Deprem Sigortası, sigorta şirketleri, acenteler ve bankalarla iş birliği içerisinde yürütülmektedir. Tüm sigorta şirketleri, acenteleri ve bankalar, DASK adına Zorunlu Deprem Sigortası poliçesi düzenler.
Poliçe Düzenlemek İçin Gerekli Bilgiler Nelerdir?
Sigorta poliçesi, taşınmaz sahibinin beyanına dayanarak düzenlenir. Taşınmazın brüt yüzölçümü, yapı tipi, adresi, hasar durumu gibi bilgilerin doğru verilmesi, deprem sonrasında doğru tazminat ödemesi alınabilmesi için önemlidir.
Sigorta Teminatı Ne Kadar Olabilir?
Sigorta bedeli, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirlenen metrekare bedeli ile taşınmazın brüt yüzölçümünün çarpılmasıyla hesaplanır. Azami teminat tutarı poliçede belirtilen tutarın üstüne çıkamaz.
Tarife Nedir?
Tarife, poliçelerde belirlenen temel unsurlardır. Zorunlu Deprem Sigortası tarifesinde, 7 risk grubu ve 2 yapı tarzı olmak üzere 14 fiyat bulunur. Teminat tutarı bu tarife fiyatı ile çarpılarak prim tutarı hesaplanır.
Tarife Değişikliği Sonrası Ne Yapılmalıdır?
Tarife değişikliği sonrası, mağduriyet yaşamamak için sigorta şirketine veya acenteye başvurulup poliçede zeyil işlemi yapılmalıdır. Aksi halde eski tarifeye göre ödeme yapılabilir.
Düşük Teminat Durumunda Ne Yapılmalıdır?
Zorunlu sigorta teminatı, DASK’ın belirlediği seviyededir. Ancak daha fazla teminat almak isteyenler, DASK teminatı üzerine ihtiyari sigorta yaptırabilirler.
Poliçenizi Her Yıl Yenilemek Gerekir mi?
Zorunlu Deprem Sigortası poliçesi yıllık olarak yenilenmelidir. Yenileme işlemi sigortalının sorumluluğundadır.
Poliçelerin Yenilenmesinden Kim Sorumludur?
Zorunlu Deprem Sigortası poliçesinin yenilenmesi sigortalının sorumluluğundadır. Kredi ile alınan taşınmazlarda ise kredi vadesi süresince yenileme sorumluluğu kredi kullanan kişiye aittir.
Poliçe Yenilenmediğinde Ne Olur?
Poliçenin yenilenmemesi durumunda, DASK’ın teminat sorumluluğu sona erer. Yenileme yapılmazsa, poliçede belirtilen tarihe kadar teminat sağlanmaz.
Poliçedeki Hatalı Bilgilerle Hasar Değerlendirilirse Ne Olur?
Metrekare veya yapı tarzı gibi hatalı bilgiler beyan edilirse, hasar sonrasında ödeme, alınan prim ile olması gereken prim arasındaki oran üzerinden hesaplanır.
Zorunlu Deprem Sigortası Teminatı Kapsamındaki Binalar
Zorunlu Deprem Sigortası, belediye sınırları içindeki taşınmazlara yönelik düzenlenmiştir. Tapuya kayıtlı, özel mülkiyete tabi, mesken olarak inşa edilen binalar ve bunların içinde ticaret amaçlı kullanılan bağımsız bölümler teminat altındadır.
DASK Sigortası Vergi Midir?
DASK, bir sigorta primidir ve vergi ile hiçbir ilişkisi yoktur. Bu primlerden oluşan fonlar yalnızca sigortalılara yapılacak hasar ödemeleri için kullanılır.
DASK’ın Ödeme Gücü Yeterli Mi?
DASK, bilimsel çalışmalar ve modellemelere dayanarak ödeme gücünü artırmaktadır ve teminat verdiği poliçelerin tazminatlarını ödeyebilecek güçtedir.
Hasar İhbarı İçin Süre Kısıtlaması Var Mıdır?
Sigortalılar, herhangi bir süre kısıtlaması olmaksızın hasar ihbarı yapabilirler. Ancak ihbar, rizikonun gerçekleştiği tarihten itibaren en geç 15 işgünü içinde yapılmalıdır.
Kiracı ZDS Yaptırabilir Mi?
Kiracılar, Zorunlu Deprem Sigortası poliçesini ev sahibi adına yaptırabilir, ancak kendi adlarına poliçe düzenleyemezler.
ZDS Poliçesi İptal Edilebilir Mi?
Zorunlu Deprem Sigortası zorunlu bir poliçedir ve genellikle iptal edilemez. Ancak belirli durumlarda, sigorta sözleşmesinin feshedilmesi mümkündür.
Zeyilname Nedir?
Zeyilname, sigorta poliçesindeki değişikliklerin, eklemelerin veya iptallerin yapıldığı belgedir. Poliçe üzerindeki herhangi bir değişiklik zeyilname ile düzenlenir.
AKLINIZA TAKILAN SORULARI SORABİLİRSİNİZ
