Yol Bozukluğu veya Hatası Nedeniyle Trafik Kazalarında İdarenin Tazminat Sorumluluğu
Yalova’da Yol Bozukluğu veya Hatası Nedeniyle Trafik Kazalarında İdarenin Tazminat Sorumluluğu
Yalova ve çevresinde karayollarının bakımsızlığı zaman zaman trafik güvenliğini tehdit etmektedir. Marmara Bölgesi’nde kış şartları ve yoğun araç trafiği yolların çabuk yıpranmasına yol açmakta, asfalt yüzeyde çukur ve bozulmalara neden olmaktadır. Belediye ve İl Özel İdaresi, bozuk yolları onarma çabalarını yoğunlaştırmıştır.
Örneğin Yalova Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü, sık sık bozulan parke taşlarını yenileyerek güvenli ulaşımı sağlamaya çalışmaktadır. Ayrıca Yalova İl Özel İdaresi, 2024 yılını “Yol Yılı” ilan etmiş ve yaklaşık 38 milyon TL’lik yatırım bütçesiyle 55 km’lik yeni yol yapımı ile sathi kaplama projeleri planlamıştır. Bu yatırımlar trafik güvenliğini artırma hedefiyle gerçekleştirilse de, yol yapım ve bakımındaki her eksiklik trafik kazalarına yol açabilmektedir. Bu makalede Yalova odaklı olarak “Yol Bozukluğu veya Yol Hatası Nedeniyle Trafik Kazalarında Sorumluluk” ile “Bozuk Yolda Meydana Gelen Trafik Kazasında İdarenin Tazminat Sorumluluğu” konuları ele alınacaktır.
Yol Bozukluklarının Trafik Kazalarına Etkisi
Yol altyapısındaki kusurlar (çukur, bozulmuş asfalt, eksik uyarı levhası vb.) trafik kazalarının önemli nedenlerindendir. Hukuk uzmanları, “yol çalışması, bozulmuş yol, levha ve uyarı işaretlerinin eksikliği” gibi altyapı eksikliklerinin kazalara yol açtığını vurgulamaktadır. Örneğin bozuk zemindeki çukura takılan araçlar savrulmakta, yetersiz aydınlatma veya eksik uyarı işareti kazayı tetiklemektedir.
Gerçek bir olayda Ankara Dumlupınar Caddesi’nde bir kamyon, yol ortasındaki bozuk zemine çarparak hasar görmüş; trafik kaza raporu bu durumda yolun bozuk olmasından dolayı belediyenin kusurlu olduğunu tespit etmiştir. Bu tür kazalarda araçta maddi hasar ve yaralanma riski yükselir. Nitekim Yalova-Bursa karayolunda kaygan zemin veya beklenmedik çukurlar da benzer kazalara sebep olabilmektedir. Kış mevsiminde artan yağış, kar eritmesi ve ağır vasıtaların yoğun kullanımı yolların daha çabuk deforme olmasına yol açar. Bu koşullar altında yol bozuklukları trafik kazalarının sıklığını artırır.
İdarenin Sorumluluğu: Hangi Hallerde Devreye Girer?
Karayolları Trafik Kanunu’na göre yolun yapımı ve bakımından sorumlu kamu kurumları, yol güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Şehir içi yollar belediyelerin, şehirlerarası karayolları ise Karayolları Genel Müdürlüğü’nün sorumluluğundadır. Anayasa’nın 125. maddesi uyarınca devlet ve kamu hizmeti gören idareler, görevlerinin yerine getirilmesi sırasında kusurlu hareket etmeleri durumunda verdikleri zararı tazmin etmekle yükümlüdür. Dolayısıyla yol bozukluğu nedeniyle meydana gelen kazalarda ilgili idare kusurlu bulunduğu takdirde zararı karşılamak durumundadır.
Örneğin keskin virajlarda yeterli işaretleme yapılmamışsa veya çukurlarla dolu bir yol zamanında onarılmamışsa, bu durum idarenin hizmet kusuru sayılır ve tazminat sorumluluğu doğar. Öte yandan, Karayolları Kanunu çerçevesinde bu tür tazminat davaları genellikle adli yargıda görülür; sorumlu idare belediye veya KGM ise görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi olarak belirlenmiştir. (Özel sektör eliyle işletilen ya da yap-işlet-devret şeklindeki yollarla ilgili farklı yargı yolları olabilir.) Sonuç olarak, kazaya sebebiyet veren yol bakım ve onarım eksikliği idari kusur sayıldığında, ilgili idarenin yasal sorumluluğu devreye girmektedir.
Tazminat Süreci: Haklarınız ve Başvuru Yolları
Trafik kazası sonrasında hak talebinde bulunmak için belirli adımlar izlenmelidir. Öncelikle kaza anında sağlık ve güvenlik sağlanmalıdır. Kazaya ilişkin hemen ambulans çağrılmalı, yaralananlar tedaviye alınmalı, olay yeri emniyet altına alınmalıdır. Trafik polisi veya jandarma çağrılarak kaza tespit tutanağı düzenlenmesi gerekir.
Trafik kazası tespit tutanağı, hasar nedeninin belgelenmesi açısından temel kanıt oluşturur. Kazaya ilişkin her tür delil toplanmalıdır: Araçların kazaya uğradığı yerler, yol yüzeyindeki çukurlar, kamyonetin çarptığı taş, fren izi gibi tüm ayrıntılar fotoğraflanmalı ve kayıt altına alınmalıdır. Olay yerinin konumunu gösteren fotoğraflar, yol yüzeyindeki kusurların ve plaka bilgileri ile kaza anını belgeleyen kanıtlar ileride mahkemede delil olarak kullanılacaktır. Gerekirse HMK’nın 400. maddesi gereğince delil tespiti yaptırılarak olay yerinin güvenilir şekilde belgelenmesi sağlanabilir; bu yolla zamanla onarılabilecek bozuk zemin izleri korunmuş olur.
Ayrıca kazazedeler ve varsa tanıkların kimlik bilgileri alınmalı, ilgili sağlık kuruluşlarından kaza tespiti raporları temin edilmelidir. Araç onarımı için yetkili servisten ekspertiz raporu ve tamir faturaları alınmalı, yaralanmalara ilişkin tüm tedavi giderleri ve sağlık raporları saklanmalıdır.
- Kaza sonrasında öncelikle olay yeri güvenlik altına alınmalı, gerekiyorsa 112 Acil Sağlık ve Polis İmdat aranmalıdır.
- Mutlaka trafik kazası tutanağı düzenletilmelidir. (Kaza tespit tutanağı, hasarın nedeninin belirlenmesi ve sorumluların tayini açısından hayati önemdedir.)
- Olay yerinin ve araçların fotoğrafları çekilerek hasarlı bölgeler, yol kusurları ve kaza mekanizması görsel olarak belgelenmelidir.
- Kazaya ilişkin tüm belge ve raporlar (ehliyet, ruhsat, sigorta bilgileri, araç ekspertiz raporları, sağlık raporları vb.) titizlikle toplanmalı ve saklanmalıdır.
- Gerekli görülürse HMK 400’e göre delil tespiti yaptırılarak kazanın ilk andaki koşulları resmi tutanakla tespit ettirilebilir.
- Kaza sebebi idare veya üçüncü bir kişi ise, derhal maddi ve manevi tazminat talepleri için resmi başvurular yapılmalıdır. (Aracınız kaskoluysa araç onarımı kasko tarafından, değilse önce mağdur tarafından yapılır; bu durumda tazmin edilen hasar sonradan kusurlu idare veya diğer şoförün sigortasından talep edilebilir.)
Maddi tazminat kapsamında araç hasarı, tedavi giderleri, sürekli sakatlık veya iş gücü kaybı gibi zararlar ile manevi tazminat (acı ve ızdırap bedeli) talep edilebilir. Trafik sigortası mağdurun tedavi ve araç onarım giderlerini karşılar; kasko poliçesi varsa aracın tamir giderleri kasko şirketince ödenir. Kaskosu olmayan mağdur, ödemesini yaptıktan sonra kusurlu idare veya üçüncü kişiden tazmin hakkını kullanabilir. Hukuki süreçte, idareye karşı tam yargı davası açılmadan önce genellikle önce idareye zarar tespiti talepli yazılı bildirim yapılır. İdare 60 gün içinde cevap vermeyince veya cevap olumsuz olunca İdare Mahkemesi’nde tazminat davası açılabilir.
Yalova’da Yol Bozukluğu Nedeniyle Trafik Kazası Geçirenlerin İzlemesi Gereken Adımlar
Yalova’da yol bozukluğu sebebiyle kaza yaşayan bir kişi aşağıdaki adımları izlemelidir:
- Olay yerini güvence altına alın. Önce yaralı varsa sağlık ekipleri, emniyet için polis veya jandarma aranmalı, bölgede trafik emniyeti sağlanmalıdır.
- Trafik tespit tutanağı alın. Polisi gelmezse, varsa olay yerindeki MOBESE veya tanık ifadeleriyle olay kayıt altına alınmalıdır.
- Delilleri belgeleyin. Yoldaki çukur, kırık asfalt veya eksik trafik işareti gibi yol kusurlarının fotoğrafını, çarpma noktalarını kayıt altına alın. Aracın tüm hasarlı bölgeleri ve plakası fotoğraflanmalıdır. Kazaya karışan tüm tarafların ehliyet ve ruhsat fotokopileri alınmalıdır.
- Tanık bilgilerini alın. Kaza anını gören vatandaşların ad-soyad ve irtibat bilgilerini not edin; ifadeleri sonradan mahkemede kullanılabilir.
- Sağlık raporlarını toplayın. Yaralanma varsa, en kısa sürede resmi sağlık kuruluşlarından tedavi raporu aldırın. Kaza sonrası oluşan tüm tedavi faturaları ve sağlık raporları tazminat hesabında kullanılır.
- Araç masraflarını ve belgeleri saklayın. Aracınızı tamir eden servis faturaları ve eksper raporları mutlaka saklanmalıdır. Kasko poliçesi varsa, aracı yetkili servise teslim edip “sigorta hasar dosyası” açtırabilirsiniz. Kaskosuz araçlarda ise giderler önce sürücü tarafından ödenir, masraflar sonradan kusurlu idare veya üçüncü kişiden talep edilebilir.
- Delil tespiti yaptırın. Yolun onarılması veya temizlenmesi yoluyla delil kaybı yaşanmadan, HMK’nın 400. maddesi uyarınca delil tespitine başvurabilirsiniz. Bu işlemle olay yeri emniyet güçleri eşliğinde tespit edilip tutanağa bağlanabilir.
- Resmi başvurular yapın. Bir yandan ilgili sigorta şirketine kaza bildirimi yapın, diğer yandan yol bakımından sorumlu belediye veya Karayolları İl Şube Müdürlüğü gibi idari makamlara yazılı olarak zararınızı bildirin.
Bu adımlar kazazedelerin tazminat sürecini hızlandırır ve hak kaybını önler. Belgeler toplandıktan sonra zararınıza ilişkin tazminat talebi hukuk usullerine uygun şekilde hazırlanıp ilgili mahkemeye taşınabilir.
Avukata Ne Zaman ve Neden Başvurmalısınız?
Yol bozukluğu kaynaklı trafik kazalarında uzman hukuki destek almak, mağdurun haklarını etkin şekilde koruyabilmesi için önemlidir. Kazada ağır yaralanma, sürekli sakatlık ya da ölüm gibi sonuçlar varsa veya ortaya çıkan tazminat miktarı yüksekse mutlaka bir trafik tazminat avukatına danışılmalıdır. Ayrıca, idarelerle iletişim genellikle bürokratik olduğundan, idarenin kusurunu kanıtlamak ve yasal süreci takip etmek karmaşık olabilir. Hukukî bilgi gerektiren tespit işlemleri, itiraz süreçleri ve dava prosedürlerinde avukat desteği, maddi ve manevi tazminatın hızlı ve eksiksiz alınmasını sağlar. Sonuçta, trafik kazasında yol kusuru idarenin hatasıysa mağdurun hakkını araması, hukuk düzeninin öngördüğü bir haktır; bu süreçte avukat yardımı hak sahibinin yükünü hafifletir.
Kaynaklar: Karayolları Trafik Kanunu ve Belediye Kanunu hükümleri ile Anayasa’nın ilgili maddeleri, Uyuşmazlık Mahkemesi ve Yargıtay kararları ışığında hazırlanmıştır. Ayrıca Yalova Belediyesi ve İl Özel İdaresi’nin yol bakım çalışmaları hakkındaki resmi açıklamalar temel referans olarak kullanılmıştır.
En İyi Yol Bozukluğu Nedeniyle Trafik Kazası Avukatı Nasıl Seçilir?
“Yol bozukluğu nedeniyle trafik kazası avukatı” ifadesi, her ne kadar halk arasında sıkça kullanılsa da, hukuki açıdan “en iyi” kavramı kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Bununla birlikte, yol bozukluğu kaynaklı trafik kazalarında idareye karşı dava açacak bir avukatı seçerken dikkat edilmesi gereken bazı temel kriterler şunlardır:
Uzmanlık ve deneyim:Yol bozukluğu nedeniyle trafik kazası avukatı, idare hukukunda ve trafik kazalarına ilişkin tazminat davalarında yoğun şekilde çalışmış olmalıdır.
Emsal dava tecrübesi: Yol bozukluğu nedeniyle trafik kazası avukatı, benzer yol kusuru kaynaklı kazalarda başarıya ulaşmış olmalıdır.
İletişim kabiliyeti: Yol bozukluğu nedeniyle trafik kazası avukatı, dava sürecini şeffaf, anlaşılır ve sabırlı bir şekilde müvekkiline anlatabilmelidir.
Güncel mevzuat bilgisi: Yol bozukluğu nedeniyle trafik kazası avukatı, idare hukuku, Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili mevzuattaki değişiklikleri ve yargı içtihatlarını yakından takip etmelidir.
Etik değerler: Yol bozukluğu nedeniyle trafik kazası avukatı, gerçekçi beklentilerle hareket etmeli ve yanıltıcı vaatlerde bulunmamalıdır.
Bu kriterlere sahip bir avukat ile çalışmak, trafik kazası mağdurunun hak kaybı yaşamadan ve zaman kaybı olmadan idareye karşı etkin şekilde tazminat talebinde bulunmasını sağlar.
Yol Bozukluğu veya Hatası Nedeniyle Trafik Kazalarında İdarenin Tazminat Sorumluluğu Hakkında Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Bozuk yol nedeniyle meydana gelen trafik kazasında kim sorumlu olur?
Bozuk yol nedeniyle meydana gelen trafik kazalarında yolun bakım ve onarımından sorumlu idare (belediye, Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdaresi gibi) kusurlu bulunabilir. Anayasa’nın 125. maddesi ve Karayolları Trafik Kanunu’na göre, idare yolun güvenliğini sağlamakla yükümlüdür. Yol bozukluğu, bakım eksikliği veya gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle oluşan kazalarda ilgili idare tazminat ödemekle yükümlü olur.
- Bozuk yol yüzünden kaza yaptım, tazminat alabilir miyim?
Evet, bozuk yol nedeniyle oluşan kazalarda maddi ve manevi zararlarınız için ilgili idareye karşı tazminat talebinde bulunabilirsiniz. Kazanın sebebinin yol kusurundan kaynaklandığını belgelerle kanıtlamanız (fotoğraf, tutanak, delil tespiti) gerekir. Gerektiğinde İdare Mahkemesi’nde tam yargı davası açılarak tazminat istenebilir.
- Bozuk yol nedeniyle kaza yaparsam ilk olarak ne yapmalıyım?
- Öncelikle sağlık ve güvenlik tedbirlerini alın (112’yi arayın).
- Olay yerinden fotoğraf ve video çekerek delil toplayın.
- Trafik polisi çağırarak kaza tutanağı tutturun.
- Sağlık raporu, eksper raporu gibi belgeleri toplayın.
- İdareye zarar bildirimi yapın.
- Bir avukattan destek alarak dava açın.
- Yalova’da bozuk yolda kaza yaptım, hangi kuruma dava açmalıyım?
Yalova sınırları içindeyseniz:
- Şehir içi yollar için Yalova veya kazanın olduğu belediye veya ilçe belediyeleri,
- Şehirlerarası ana yollar için Karayolları Genel Müdürlüğü,
- Köy yolları için Yalova İl Özel İdaresi sorumlu olabilir. Kazanın olduğu yere göre ilgili kamu kurumuna karşı tazminat davası açılır.
- Trafik kazasında yolun bozuk olduğunu nasıl ispatlarım?
- Kaza yeri fotoğrafları,
- Trafik kaza tespit tutanağı,
- Görgü tanıklarının ifadeleri,
- MOBESE kamera kayıtları,
- HMK 400’e göre delil tespiti yaptırarak olay yerinin resmi belgelenmesi yoluyla yol kusurunu ispatlayabilirsiniz.
- Bozuk yol sebebiyle kaza yaptım, sigorta şirketi zararı karşılar mı?
Zorunlu trafik sigortası üçüncü şahıslara verilen zararları karşılar. Kendi aracınızın hasarını karşılaması için kasko sigortanızın olması gerekir. Eğer kaskonuz yoksa, yolun bozuk olması nedeniyle oluşan hasar için doğrudan ilgili idareden tazminat talebinde bulunabilirsiniz.
- İdareye karşı açılan yol bozukluğu kaynaklı tazminat davası ne kadar sürer?
İdareye karşı açılan davalar, davanın karmaşıklığına göre 1 ila 2 yıl sürebilir. Eğer olayda açık bir kusur ve sağlam deliller varsa süreç daha hızlı tamamlanabilir. İlk aşamada idareye başvuru yapılır, cevap verilmezse veya olumsuz cevap gelirse dava açılır.
- Bozuk yol nedeniyle kaza yapan yaya da tazminat alabilir mi?
Evet, sadece araç sürücüleri değil, bozuk yol nedeniyle düşen, yaralanan veya zarar gören yayalar da idareden tazminat talep edebilir. Yaya, zararını, olay yeri fotoğrafları ve sağlık raporu ile ispatlayarak maddi ve manevi tazminat isteyebilir.
- Yol bakım çalışması vardı ama uyarı levhası yoktu, yine de idare sorumlu olur mu?
Evet, idare sadece yolların yapım ve bakımından değil, aynı zamanda yol çalışması sırasında uyarı levhaları ve işaretlemeler konulmasından da sorumludur. Uyarı levhası yoksa ve bu durum kazaya sebep olmuşsa, idarenin ağır hizmet kusuru bulunduğu kabul edilir.
- Bozuk yol sebebiyle kaza yaptım ama kazada benim de hatam var, yine de tazminat alabilir miyim?
Evet, kazada sizin de bir miktar kusurunuz olsa bile, yol kusurunun varlığı kanıtlanırsa tazminat alabilirsiniz. Ancak mahkeme, sizin kusur oranınızı dikkate alarak alacağınız tazminatta indirim yapabilir (örneğin %50 kusurlu bulunursanız, talep ettiğiniz tazminat yarıya indirilebilir).
- Yalova’da yol bozukluğu nedeniyle tazminat davası için avukata ihtiyaç var mı?
Kanunen avukat tutmak zorunlu değildir. Ancak idare hukuku ve trafik kazaları hukuku teknik ve usuli bilgiler içerdiği için bir avukat desteğiyle dava açmanız, hak kaybı yaşamamanız açısından büyük önem taşır. Özellikle zarar miktarı yüksekse veya yaralanmalı kazalar söz konusuysa avukatla ilerlemek daha doğru olur.
AKLINIZA TAKILAN SORULARI SORABİLİRSİNİZ
