İbraname Nedir? İbranamenin Geçerlilik Şartları Nelerdir?

İbraname Nedir?
İbraname, işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisini sona erdirmek amacıyla düzenlenen hukuki bir belgedir. Bu belge, işçinin, işverene karşı olan belirli alacaklarından feragat ettiğini veya bu alacaklarını tahsil ettiğini beyan ettiği bir sözleşme niteliğindedir. Ancak bu tür belgeler, hukuki düzenlemeler çerçevesinde belirli geçerlilik şartlarına tabidir. Özellikle işveren tarafından işçiye baskı ile imzalatılma ihtimali göz önünde bulundurularak, ibranamenin geçerliliği kanun tarafından sıkı kurallara bağlanmıştır.
İçindekiler
Toggleİbranamenin Hukuki Dayanağı
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 420. maddesi, işçi ile işveren arasında yapılan ibraname metinlerine ilişkin düzenlemeler içermektedir. Bu maddeye göre, ibranamenin geçerli sayılabilmesi için şu unsurları taşıması gerekmektedir:
- Yazılı Olma Şartı
- Süre Şartı
- Alacağın Türü ve Miktarının Açıklığı
- Bankadan Ödeme Şartı
Bu şartları taşımayan ibranameler geçersiz sayılır ve işçi aleyhine kullanılmaz. Geçersiz bir ibraname, sadece içeriğinde belirtilen miktar kadar makbuz hükmünde kabul edilir.
İşçinin Hakları ve İbranamenin Geçerliliği
İbraname, işçinin işverenden kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti gibi işçilik alacaklarını talep etme hakkını tamamen ortadan kaldırmaz. Özellikle geçersiz bir ibraname ile işçinin alacaklarından feragat ettiğini iddia etmek mümkün değildir. İşçinin, hakkını alamadığını düşündüğü durumlarda dava açma hakkı her zaman saklıdır. Bu düzenlemeler, işveren karşısında daha güçsüz konumda olan işçiyi korumayı amaçlamaktadır.
İş hukukunda önemli bir yere sahip olan ibraname, doğru şekilde hazırlanmadığında veya hukuka uygun olmadığında geçerliliğini kaybeder. İşverenlerin ticari faaliyetlerini düzenli bir şekilde sürdürebilmeleri için ibraname gibi belgeleri yasal şartlara uygun şekilde hazırlamaları büyük önem taşır. İşçiler açısından ise, bu tür belgeleri imzalamadan önce dikkatli bir şekilde incelemek ve gerektiğinde hukuki destek almak, hak kaybı yaşanmaması adına kritik bir öneme sahiptir.
İbranamenin Geçerlilik Şartları Nelerdir?
- Yazılı Olma Şartı
Bir ibranamenin geçerli olabilmesi için mutlaka yazılı olarak düzenlenmesi gerekir. Sözlü beyanlar veya anlaşmalar hukuken geçersizdir. İbranamenin bilgisayar ortamında hazırlanması, el yazısı ile düzenlenmesi veya noter huzurunda yapılması arasında bir zorunluluk yoktur. Ancak hukuki güvenlik açısından noter huzurunda düzenlenmesi tavsiye edilir. Noter kullanılamıyorsa, belgenin işçi tarafından el yazısıyla doldurulması ve imzalanması güvenilir bir yöntemdir. Ayrıca, ibraname metni ile imza arasında boşluk bırakılmamalıdır.
- Bir Ay Süre Koşulu
İbraname, iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren en az bir ay geçtikten sonra hazırlanmalıdır. İş ilişkisinin devam ettiği süre zarfında veya iş sözleşmesinin sona ermesini takip eden bir aylık süre dolmadan imzalanan ibranameler geçersizdir. Bu süre, işçinin baskıdan uzak bir ortamda haklarını gözden geçirmesi ve düşünmesi için tanınmıştır. İleri tarihli olarak düzenlenen ibranameler de hukuki olarak geçersiz kabul edilir ve gerçek düzenlenme tarihinin her türlü delille ispatı mümkündür.
6098 sayılı TBK ile de ibranamenin geçerliliği, fesih tarihinden en az 1 ay sonra alınmış olması şartına bağlanarak, Yargıtay tarafından konulmuş ilkelerle uyumlu sayılabilecek bir düzenleme yapılmıştır.
Belirtmek gerekir ki bir aylık bekleme süresi ibra sözleşmelerinin düzenlenme zamanı ile ilgili olup ifayı ilgilendiren bir durum değildir. Başka bir anlatımla işçinin fesih ile muaccel hale gelen kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ve izin ücreti gibi haklarının ödeme tarihi bir ay süre ile ertelenmiş değildir.
Yargıtay (Kapatılan) 22. HD, 29.05.2019 Tarih, 2016/13606 Esas, 2019/12094 Karar “…Somut olayda davacı 15.03.2013-17.02.2015 tarihleri arasında davalı iş yerinde güvenlik müdürü olarak çalışmış olup dosya içerisine sunulan ibranamede davacının 15.03.2013- 19.02.2015 tarihleri arasında çalıştığı iş yerinden emeklilik nedeniyle ayrıldığı, çalıştığı süre içerisinde tatil günlerini kullandığı, bayram tatili, resmi tatil alacağı olmadığı, fazla mesai yapmadığı, senelik izin alacağı olmadığı belirtilmiş olup ilgili ibraname 19.02.2015 tarihlidir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 420. maddesi uyarınca, ibra tarihi itibarıyla sözleşmenin sona ermesinden başlayarak en az bir aylık sürenin geçmiş bulunması, ibra konusu alacağın türünün ve miktarının açıkça belirtilmesi, ödemenin hak tutarına nazaran noksansız ve banka aracılığıyla yapılması şart olduğundan söz konusu ibraname kanuni koşulları taşımadığından geçerlilik arz etmemektedir. Dosya kapsamında bulunan ibraname geçerli olmayıp hatalı değerlendirme ile geçerli kabul edilerek fazla çalışma ücreti ve ulusal bayram genel tatil ücreti taleplerinin reddine karar vermek uygun olmamıştır…”
- Hak ve Alacakların Ayrıntılı Olarak Belirtilmesi
İbranamede işçinin hangi haklarından vazgeçtiği açıkça ifade edilmelidir. Hak ve alacaklar kalem kalem belirtilmeli, soyut ve genel ifadelerden kaçınılmalıdır. Örneğin, “Tüm haklarımı aldım” gibi ifadeler geçersiz sayılabilir. Bunun yerine kıdem tazminatı, fazla mesai, yıllık izin ücreti gibi her hak ayrı ayrı açıklanmalıdır.
İbranamede alacakların açıkça belirtilmeyerek soyut ifadelere yer verilmesi (Alacağım kalmamıştır vb.) ibranamenin dar yorumlanmasını gündeme getirecektir. TBK’nın 420. maddesinde gerekli unsurları taşımayan ibra sözleşmelerinin kesin hükümsüz olacağı belirtildiğinden, 01.07.2012 tarihinden sonra düzenlenecek ibranamelerde alacaklar için tür ve miktar kalemlerinden birinin bulunmaması halinde ibranamenin geçersizliğinden söz edilebilecektir.
Yargıtay (Kapatılan) 22. HD, 09.10.2019 Tarih, 2016/20876 Esas, 2019/18510 Karar “…Somut uyuşmazlıkta, dosya kapsamında yer alan davacının imzaladığı 19.01.2014 tarihli ibranamede ücret, kıdem tazminatı, ek ödeme, yıllık izin ücreti ve ikramiye alacakları için yapılan ödeme miktarları gösterilmiştir. Aynı ibranamede ödeme miktarları gösterilen alacaklar dışında fazla mesai, hafta tatili, genel tatil ücretleri, her türlü sosyal yardımlar ve prim alacakları yönünden işverenin ibra edildiği belirtilmiş, mahkemece anılan ibraname gereğince davanın reddine karar verilmiş ise de ibranamede dava konusu edilen fazla mesai ve genel tatil ücreti, performans primi ve kıdem yılı ikramiyesi alacakları tek tek miktarları belirtilmek suretiyle yer almamıştır. Ayrıca söz konusu alacaklar banka aracılığı ile de ödenmemiştir. Bu hali ile Türk Borçlar Kanunu’nun 420. maddesine uygun ibranameden söz edilemeyeceğinden dava konusu edilen alacaklar dosya içeriğine göre hesaplanarak hüküm altına alınmalıdır. Mahkemece belirtilen hususlar gözetilmeden verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirmiştir…”
- Banka Aracılığıyla Ödeme
İşçiye yapılacak ödemeler banka aracılığıyla ve eksiksiz bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Banka yolu kullanılmamışsa dahi, ödemenin tamamlandığına dair diğer yazılı deliller geçerli kabul edilebilir. Ancak işçiye eksik ödeme yapılması durumunda, ibraname makbuz hükmünde değerlendirilecektir. Bu da, işçinin ödenmeyen alacaklarını talep etme hakkını saklı tutar.
İbranameye konu olan alacaklara dair banka aracılığıyla ödeme şartı TBK’nın yürürlüğe girdiği 01.07.2012 tarihinden sonra düzenlenecek ibranamelere ilişkin olup, daha önce belirtildiği üzere TBK öncesi dönemde düzenlenen ibranamelerde banka aracılığıyla ödeme yapılmamış olması ibranamenin geçersizliği sonucunu doğurmaz.
Yargıtay 9. HD, 22.09.2020 Tarih, 2016/23928 Esas, 2020/8639 Karar “…Dosya kapsamı ibranamenin iş sözleşmesinin sona erme tarihinden itibaren en az 1 aylık süre geçmeden düzenlendiği, ibranamede 2.474,51 TL ihbar tazminatı ve 3.827,88 TL kıdem tazminatı ödendiğinin belirtildiği ancak ödemenin banka aracılığıyla yapıldığına dair bir kaydın olmadığı görülmektedir. O halde ibranamenin geçerli olarak kabul edilmesi mümkün değildir. Anılan alacağın ödendiğini ispat yükü işveren üzerindedir. Davacı asil ön inceleme duruşmasında, söz konusu ibranameyi ödeme yapılacağı inancıyla imzaladığını ancak elden yada banka yolu ile bir ödeme yapılmadığını beyan etmiştir. Davalı işveren ise banka kanalı yoluyla bir ödeme yapıldığını ispat edemediği gibi, davacı asilin beyanına karşı da bir savunmada bulunmamıştır. Söz konusu ibraname bedelinin davacıya ödendiği davalı tarafça ispat edilemediğinden, makbuz hükmünde sayılarak kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarından mahsubu da mümkün olmayacaktır…”
- İbra Konusunun Açıkça Belirtilmesi
İbraname, işçinin hangi tür alacaklarını kapsadığını (kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, yıllık izin alacakları gibi) ve bu alacakların miktarını detaylı ve açık bir şekilde içermelidir. Alacak miktarının belirtilmemesi veya eksik yazılması halinde ibraname geçerliliğini yitirir.
İbraname, işçinin bordrosunda belirtilen fazla mesai, yıllık izin ve diğer haklarıyla çelişmemelidir. Bordroda gösterilmeyen fazla mesai veya kullanılmamış izinler için alınan ibranameler hukuki geçerlilik taşımaz. Örneğin, yıllık izin defterinde kayıt bulunmayan bir izin kullanımına ilişkin ibraname düzenlenmesi, işverenin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.
İbranamede alacakların açıkça belirtilmeyerek soyut ifadelere yer verilmesi (Alacağım kalmamıştır vb.) ibranamenin dar yorumlanmasını gündeme getirecektir. TBK’nın 420. maddesinde gerekli unsurları taşımayan ibra sözleşmelerinin kesin hükümsüz olacağı belirtildiğinden, 01.07.2012 tarihinden sonra düzenlenecek ibranamelerde alacaklar için tür ve miktar kalemlerinden birinin bulunmaması halinde ibranamenin geçersizliğinden söz edilebilecektir.
Yargıtay (Kapatılan) 22. HD, 09.10.2019 Tarih, 2016/20876 Esas, 2019/18510 Karar “…Somut uyuşmazlıkta, dosya kapsamında yer alan davacının imzaladığı 19.01.2014 tarihli ibranamede ücret, kıdem tazminatı, ek ödeme, yıllık izin ücreti ve ikramiye alacakları için yapılan ödeme miktarları gösterilmiştir. Aynı ibranamede ödeme miktarları gösterilen alacaklar dışında fazla mesai, hafta tatili, genel tatil ücretleri, her türlü sosyal yardımlar ve prim alacakları yönünden işverenin ibra edildiği belirtilmiş, mahkemece anılan ibraname gereğince davanın reddine karar verilmiş ise de ibranamede dava konusu edilen fazla mesai ve genel tatil ücreti, performans primi ve kıdem yılı ikramiyesi alacakları tek tek miktarları belirtilmek suretiyle yer almamıştır. Ayrıca söz konusu alacaklar banka aracılığı ile de ödenmemiştir. Bu hali ile Türk Borçlar Kanunu’nun 420. maddesine uygun ibranameden söz edilemeyeceğinden dava konusu edilen alacaklar dosya içeriğine göre hesaplanarak hüküm altına alınmalıdır. Mahkemece belirtilen hususlar gözetilmeden verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirmiştir…”
- İbranamenin Tarihi
Düzenlenen ibranamenin üzerinde tarihi belirtilmelidir. Yargıtay kararları, tarih içermeyen belgeleri geçersiz saymıştır. Ayrıca, belgenin tarafların iş ilişkisi sona erdikten sonra imzalandığına dair kesin bir tarih bilgisi içermesi önemlidir.
- Dava Açma Hakkı Saklıdır
İbranamede, işçinin dava açma hakkından vazgeçtiğine dair herhangi bir ifade bulunsa dahi, bu beyanlar hukuken geçersizdir. İşçi, geçerli bir ibraname imzalamış olsa dahi haklarını korumak için dava açma hakkına sahiptir.
İbranamenin Geçersiz Olduğu Durumlar
İbraname, yukarıda belirtilen geçerlilik şartlarını taşımadığı durumlarda hükümsüz sayılır. Örneğin:
- İş akdi sona ermeden önce düzenlenmiş ve işçiye imzalatılmışsa,
- İşçi baskı altında ibranameyi imzalamışsa,
- Hakların eksik ödendiği tespit edilmişse,
- Belirtilen şartlara uygun bir ödeme yapılmamışsa ibraname geçersiz kabul edilir.
Geçersiz bir ibraname durumunda, işçi dava açma hakkına sahiptir ve mahkemeler bu tür durumlarda işçiyi koruma eğilimindedir.
Geçerli Bir İbraname Nasıl Hazırlanır?
Geçerli bir ibraname hazırlarken şu adımlar takip edilmelidir:
- Başlık ve Tarih: Belgenin üst kısmında “İBRANAME” başlığı yer almalı ve belgenin tarihi belirtilmelidir.
- Tarafların Bilgileri: İşçi ve işverenin kimlik bilgileri (ad, soyad, TC kimlik/vatandaşlık numaraları) ve iletişim bilgileri eksiksiz yazılmalıdır.
- Hak ve Alacaklar: İşçinin hangi haklarından vazgeçtiği açıkça belirtilmelidir. Bu haklar kalem kalem sıralanmalı ve miktarları yazılmalıdır.
- Ödeme Belgesi: Hak edişlerin banka yoluyla yapıldığını gösteren belgeler hazırlanmalı ve ibranameye eklenmelidir.
- İmzalar ve Şahitler: İbraname, işçi ve işveren tarafından imzalanmalı, mümkünse şahitlerin de imzası alınmalıdır.
- Noter Onayı: Bazı durumlarda noter onayı gerekebilir. İbraname, noter huzurunda düzenlenirse hukuki geçerliliği daha da güçlenecektir.
İbraname, işçi ve işveren arasındaki hak ve yükümlülüklerin düzenlenmesinde kritik bir belgedir. Bu nedenle her iki tarafın da belgeyi dikkatlice incelemesi ve herhangi bir tereddüt durumunda bir hukuk uzmanına danışması önerilir.
İbraname Ne Zaman ve Nasıl Düzenlenir?
İbraname, işçi ile işveren arasındaki hak ve alacakların tasfiye edildiğini belirten bir belgedir. Ancak, hukuki geçerlilik kazanabilmesi için belirli şartlara uygun olarak düzenlenmelidir. Bu şartlar arasında en önemlilerinden biri, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en az bir aylık bir sürenin geçmiş olmasıdır.
1 Ay Bekleme Süresinin Önemi
İbranamenin iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en az bir ay sonra düzenlenmesi gerekliliği, işçinin baskı altında karar vermesini önlemeyi amaçlar. Yargıtay, bu süreyi işçinin haklarını koruyabilmesi ve olası bir işe iade davası açma hakkını kullanabilmesi için kritik bir süre olarak görmektedir. Nitekim, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 19. maddesi de feshe itiraz sürelerini bir ay olarak belirlemiştir.
Bu sürenin dolmadan düzenlenen veya imzalatılan bir ibraname hukuki geçerlilik taşımayacaktır. Örneğin, iş sözleşmesinin sona ermesinden yalnızca iki hafta sonra düzenlenen bir ibraname geçersiz kabul edilir. Aynı şekilde, iş akdi sona ermeden düzenlenen ibranameler de hukuken hükümsüzdür.
İşçinin İleri Tarihli İbraname Verme Tehlikesi
Uygulamada, işverenler bazen ibranamelere ileri tarih koyarak 1 aylık süre şartını kağıt üzerinde yerine getirmiş gibi görünmeye çalışmaktadır. Ancak, gerçekte imzalanan tarihin ispatlanması mümkündür. İbranamenin imzalandığı tarih, her türlü delille ortaya konulabilir. Örneğin, ödeme belgelerinin tarihleri veya tanık ifadeleri bu durumu açıklığa kavuşturabilir.
Ayrıca, ibranameye dayanılarak ödeme yapılmışsa, bu ödemenin mutlaka banka aracılığıyla gerçekleştirilmiş olması gerekir. Banka kayıtları, tarih ve ödeme miktarı açısından somut delil oluşturduğundan, ileri tarihli düzenlemeler hukuken bir anlam ifade etmeyebilir.
Tarihsiz İbranamelerin Geçersizliği
İbranamenin geçerliliği için tarih bilgisi de önemlidir. Tarih içermeyen veya düzenlenme tarihinin iş sözleşmesinin sona erme tarihinden sonra olduğuna dair açık bir delil bulunmayan ibranameler geçersizdir. Bu tür belgelerde tarih eksikliği, işçi açısından hak kaybına yol açabilir. Yargıtay, tarih belirtmeyen ibranameleri çoğu zaman hükümsüz kabul etmektedir.
İbraname İmzalayan İşçinin Hakları ve Hukuki Durumu
İbraname, işçi ile işveren arasındaki iş ilişkisini ve buna bağlı alacakların durumunu belirleyen bir anlaşma belgesidir. Bu belge, işverenin işçiye olan borçlarını ödediğini veya işçinin bu borçlardan feragat ettiğini gösterir. Ancak iş hukukunda ibraname, belirli şartlar altında geçerlilik kazanır ve işçinin tüm haklarını ortadan kaldırmaz.
İbraname İmzalayan İşçi Hak Talep Edebilir mi?
İbraname, yasal geçerlilik şartlarını taşımadığı sürece işçi açısından bağlayıcı değildir. Eğer belge, işçinin alacaklarını eksik ödeyen veya hiçbir şekilde ödemeyen bir içerikle düzenlenmişse, hukuken geçersiz sayılır. İşçi, bu durumda şu haklara sahiptir:
- Kıdem ve İhbar Tazminatı: İbraname geçersiz ise işçi bu haklarını talep edebilir.
- Fazla Mesai ve Yıllık İzin Alacakları: Ödenmeyen veya eksik ödenen işçilik alacakları için dava açabilir.
Geçerli bir ibraname yalnızca işçinin banka aracılığıyla tahsil ettiği ve açıkça belirtilmiş olan alacaklar için bağlayıcıdır. Ancak, işçi yasal süreler içinde dava açarak haklarını talep etme hakkını her zaman saklı tutar.
Hata, Hile veya Zorla İmzalatılan İbranamelerin Durumu
Bir işçiye hata, hile veya zor kullanılarak ibraname imzalatılmışsa, bu durum irade fesadı oluşturur. İşçinin iradesi ile beyanı arasında uyuşmazlık meydana gelir. Bu tür durumlarda:
- İspat Yükü: İşçi, hata veya hileyi ispat etmekle yükümlüdür.
- İptal Süresi: İşçi, hata veya hileyi öğrendiği tarihten itibaren 1 yıl içinde ibranamenin iptalini talep edebilir.
- İptal Sonrası Haklar: İbranamenin iptaliyle birlikte işçi, tüm haklarını talep edebilir.
Bu tür ibranamelerin iptali için herhangi bir şekil şartı bulunmamakla birlikte, işçinin hukuki destek alması önerilir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 09.06.2020 Tarih, 2018/9-642 Esas, 2020/372 Karar “…Öncelikle belirtmek gerekir ki, “İbraname ve feragatname” başlıklı belge ile makbuz aynı tarihte düzenlendiği gibi her iki belgede de ödendiği belirtilen miktarlar aynıdır. Buna göre, diğer ödeme belgesi niteliğinde olan makbuzun, ibranamenin eki niteliğinde olduğu kabul edilmiştir. 21. Eldeki davada ibranamenin imzalandığı tarih itibariyle uygulanması gereken 6098 sayılı TBK’nın 420/2. fıkrası hükmüne göre, ibranamenin geçerlilik koşullarından olan yazılı olma, sözleşmenin fesih tarihi itibariyle en az bir aylık sürenin geçmesi ile alacak türü ve miktarlarının açıkça belirtilmesi koşulları somut olayda gerçekleşmiştir. 22. Diğer taraftan, dosya içeriğinden, davalı işveren tarafından banka aracılığı ile ödeme yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bununla birlikte, yargılama sırasında beyanı alınan davacı işçi, davalı işverence kendisine ibraname ve makbuzu imzaladığı takdirde tazminatlarının ödeneceğinin söylendiğini, bu nedenle belgeleri imzaladığını ancak kendisine ödeme yapılmadığını beyan etmiştir. 23. Yukarıda açıklanan bu maddi ve hukuki olgulara göre somut olayda, 6098 sayılı TBK’nın 420. maddesinde belirtilen banka aracılığı ile ödeme yapılması şartına aykırı davranıldığından, ibraname ve eki mahiyetindeki makbuz kesin olarak hükümsüzdür. 24. Şu hâlde, kesin olarak hükümsüz sayılan belgelerde yazılı miktarların hesap edilen alacaklardan mahsup edilmeyeceği açıktır. 25. Hâl böyle olunca direnme kararının, Özel Daire bozma kararında belirtilen nedenlerle bozulması gerekmiştir…”
İbranameye Koyulan İhtirazi Kaydın Etkisi
İşçinin ibranamede yasal haklarını saklı tuttuğuna dair ihtirazi kayda yer vermesi ibra iradesinin bulunmadığını gösterir. Bir ibra sözleşmesinde alacaklının alacağından vazgeçtiği hususu net bir şekilde belirtilmelidir. Aynı sözleşme içinde bu yönde tereddüt uyandırabilecek başka bir beyanın bulunması, iradenin gerçek olmadığını gösterir. Bu noktada yazılı olan ihtirazı kaydın içeriği önemlidir.
Yargıtay (Kapatılan) 22. HD, 04.04.2013 Tarih, 2012/18664 Esas, 2013/7335 Karar “…Somut olayda, davalı işveren tarafından ibraz edilen 13.08.2009 tarihli ibraname ile davacının çalışmış olduğu süreye ilişkin olarak dava konusu fazla mesai alacaklarını aldığının belirtildiği ve işverenin bu alacaklar yönünden ibra edildiği görülmektedir. Davacı söz konusu ibraname altındaki imzaya karşı itirazda bulunmamıştır. Bu durumda davalı vekili tarafından dosyaya sunulan ve davacı tarafından ihtirazı kayıt konulmaksızın imzalanmış olan ibranameye itibar edilmeksizin hüküm kurulması hatalı olmuştur. Açıklanan sebeplerle mahkemece fazla mesai alacağına ilişkin talebin reddi gerekirken yazılı şekilde kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir…”
İşçinin Aile Üyelerine İbraname İmzalatma Girişimleri
Bazı durumlarda, işverenler ölen bir işçinin ailesine maddi ve manevi tüm alacaklarını tahsil ettiklerine dair bir ibraname imzalatabilir. Ancak bu tür belgeler, yasal hakları tamamen ortadan kaldırmaz.
- Dava Hakkı: İşçinin ailesi, 10 yıllık zamanaşımı süresi içinde haklarını talep etmek için dava açabilir.
- Mahsup İşlemi: Önceden yapılan ödemeler, dava sonucunda elde edilen alacaktan mahsup edilir.
Yargıtay 9. HD, 1993/2867 Esas, 1993/14134 Karar ‘’Ölen işçinin mirasçılarının ibraname düzenlemeye hak ve yetkileri bulunmaktadır. Ancak mirasçılar adına verilecek ibranamenin, buna rızası olmayan mirasçıları bağlamayacağını belirtmek gerekir.
Yargıtay 9. HD, 06.08.1964, 1964/5288 Esas, 1964/5147 Karar ‘’Uygulamada bu husus, velayet altında bulunan ancak kanuni temsilcilerinin izniyle çalışan küçüklerin, iş sözleşmesi sonucu verdikleri ibranamelere kanuni mümessillerince itiraz edilmesi durumunda önem kazanmaktadır. Yargıtay eski tarihli kararlarında mümeyyiz küçüklere verilmiş çalışma izninin ibraname vermeyi kapsamadığını kabul etmiştir.
İbraname İmzalamadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler
İbraname imzalamadan önce işçinin dikkat etmesi gereken önemli hususlar:
- Hakların Eksiksiz Ödenmesi: İbranameye konu olan tüm alacakların tam olarak ödendiğinden emin olunmalıdır.
- Uzman Görüşü Almak: Hukuki bilgisi olmayan işçilerin, bir iş hukuku avukatına danışarak haklarının doğru hesaplanıp hesaplanmadığını kontrol etmesi önerilir.
- İçeriği Anlamak: İbraname metnindeki ifadelerin işçinin haklarını nasıl etkilediği iyi anlaşılmalıdır.
Sonuç
İbraname, işçi ile işveren arasındaki ilişkide önemli bir belgedir ancak her zaman bağlayıcı değildir. Belgenin geçerliliği, yasal şartlara uygunluk ve işçinin haklarının tam olarak ödenmesine bağlıdır. İşçiler, ibranameyi imzalamadan önce hukuki danışmanlık alarak, haklarını koruma adına doğru adımlar atabilir. Hatalı veya eksik düzenlenen ibranameler ise yasal yollardan iptal edilebilir ve işçi haklarını geri kazanabilir.
AKLINIZA TAKILAN SORULARI SORABİLİRSİNİZ